Yapı Sağlığı İzlemesi ve Deprem Mühendisliği Alanındaki Akademik ve Uygulamalı Çalışmalar

Günümüz inşaat mühendisliğinde, yapıların deprem gibi dinamik yüklere karşı performansını değerlendirmek ve olası hasarları önceden tespit edebilmek büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda, Karadeniz Teknik Üniversitesi Deprem ve Yapı Sağlığı Uygulama Araştırma Merkezi bünyesinde yürüttüğüm çalışmalar, yapı sağlığı izlemesi (YSİ) sistemlerinin geliştirilmesi, deneysel analizler ve saha uygulamaları üzerine yoğunlaşmaktadır.

Yapı sağlığı izlemesi sistemleri, deprem öncesi, sırası ve sonrasındaki durumlarını takip ederek, yapısal performanslarını anlamamızı ve güvenliğini artırmamızı sağlamaktadır.

Yapı sağlığı izlemesi sistemleri, binaların, köprülerin, tarihi yapıların ve endüstriyel tesislerin deprem öncesi, sırası ve sonrasındaki durumlarını takip ederek, yapısal performanslarını anlamamızı ve güvenliğini artırmamızı sağlamaktadır. Özellikle son yıllarda gelişen sensör teknolojileri ve veri analitiği yöntemleri ile yapılarda gerçek zamanlı izleme ve hasar tespiti mümkün hale gelmiştir.

Bu doğrultuda yürüttüğümüz çalışmalar arasında:

• Deprem etkisi altındaki yapıların dinamik karakteristiklerinin belirlenmesi,
• Gelişmiş sensör ağları ve veri toplama sistemleri kullanarak yapı sağlığı izlemesi altyapılarının oluşturulması,
• Hasar tespiti ve karar destek sistemleri için yapay zeka ve derin öğrenmesi tekniklerinin uygulanması,
• Deneysel modal analizler, sarsma masası testleri ve gerçek yapı ölçümleri ile yapı performansının değerlendirilmesi,
• Farklı yapı türleri (hastaneler, kamu binaları, tarihi yapılar ve sanayi tesisleri) için saha uygulamalarının gerçekleştirilmesi,
• Deprem sonrası hızlı müdahale süreçlerine yönelik karar destek sistemlerinin geliştirilmesi

yer almaktadır.

Deneysel ve Saha Uygulamaları

Yapı sağlığı izlemesi çalışmalarının yalnızca teorik modeller ve simülasyonlarla sınırlı kalmaması, gerçek yapıların izlenmesi ve analiz edilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, farklı yapı türleri üzerinde saha çalışmaları yürütmekte ve uygulamalar gerçekleştirmekteyiz.

Bu saha çalışmaları, hem geliştirdiğimiz sistemlerin gerçek dünya koşullarında doğrulanmasını sağlamakta hem de bu sistemlerin gelecekte daha büyük ölçekli uygulamalara entegrasyonunu mümkün kılmaktadır.

Patent Süreci ve Teknoloji Transferi

Yapı sağlığı izlemesi sistemleri konusunda geliştirdiğimiz yenilikçi çözümler, akademik çalışmalardan öteye geçerek patent başvuruları ile fikri mülkiyet altına alınmaktadır. Özellikle sensör tabanlı izleme sistemleri, yapay zeka destekli hasar tespiti ve veri analitiği süreçlerine yönelik algoritmalar gibi alanlarda özgün yöntemler geliştirilmiştir.

Bu süreçte Karadeniz Teknik Üniversitesi Teknoloji Transfer Merkezi (KTÜ TTM) önemli destekler sağlamıştır. Patent başvurularının teknik gerekliliklerinin yerine getirilmesi, fikri mülkiyet haklarının korunması ve belgelendirme sürecinin yönetilmesi konularında KTÜ TTM’nin sağladığı yönlendirmeler, süreçlerin daha hızlı ve verimli ilerlemesine katkıda bulunmuştur.

Patent sürecine alınan bu teknolojiler, yapıların gerçek zamanlı izlenmesi ve deprem sonrası hızlı değerlendirilmesi gibi kritik problemlere yenilikçi çözümler sunmaktadır. Önümüzdeki dönemde, bu patentlerin sanayide ve kamu projelerinde uygulanabilir hale getirilmesi için çalışmalarımıza devam etmekteyiz.

Gelecek Çalışmalar ve Hedefler

Önümüzdeki süreçte, yapı sağlığı izlemesi sistemlerinin daha geniş ölçekli uygulamalara entegre edilmesi için çalışmalarımızı artırmayı hedefliyoruz. Özellikle:

• Yapı sağlığı izlemesi ve erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi,
• Yapay zeka ile büyük veri analizleri ile hasar tespit süreçlerinin iyileştirilmesi,
• Deprem sonrası hızlı değerlendirme sistemlerinin yaygınlaştırılması,
• Patent sürecinde olan teknolojilerin sanayi ve kamu sektörüne entegrasyonu,
• Uluslararası iş birlikleri ile yapı sağlığı izlemesi alanında yeni projelerin hayata geçirilmesi

öncelikli hedeflerimiz arasındadır.

Yapı sağlığı izlemesi ve deprem mühendisliği alanlarında geliştirdiğimiz çözümler, Türkiye’de deprem sonrası hızlı müdahale süreçlerine katkı sağlamayı ve yapı güvenliğini artırmayı amaçlamaktadır. Önümüzdeki dönemde, sanayi, kamu kurumları ve akademik ortaklıklarla bu sistemlerin daha geniş kitlelere ulaşması için çalışmalarımızı sürdüreceğiz.