Kaynak Bildiri: Üniversite Web Saufalarında Yer Alması Gereken Özellikler

Beğenilen Üniversite Web Sayfalarının Bilgi ve Tasarım Açısından İçerdiği Özellikler

En çok beğenilen üniversite Web sayfalarının bilgi ve tasarım açısından içerdiği özellikler de üç grupta toplanabilir: 1) İstenilen bilgilere ulaşılabilme kolaylığı; 2) kullanılan iletişim dilinin sadeliği ve anlaşılabilir olması; ve 3) kullanılan görsel öğelerin sade ve estetik olması.

1.  İstenilen bilgilere ulaşılabilme kolaylığı

• Adaylara bilgi verilmesi (Katılımcıların bir üniversite Web sayfasında beğendikleri özelliklerden bir tanesi adaylara bilgi başlığı altında, o üniversitenin kısaca tanıtılmasıdır. Bu sayede o üniversiteyi seçecek veya yeni kazanan öğrencilere yararlı olunabilir.);
• Diğer web sayfalarına bağlantı yapılması (Bazen kullanıcılar üniversite Web sayfalarına sadece o üniversiteye ilişkin bir bilgiyi aramak için değil, ilgili başka bir Web sayfasına ulaşmak için de kullanabilirler. Eğer o üniversite Web sayfasında ilgili diğer Web sayfalarına bağlantılar varsa bu durumda kullanıcılar üniversite Web sayfaları sayesinde aradıkları bilgiye daha çabuk ulaşabilirler.);
• Gruplama yapılması (Web sayfasında yer alan tüm bilgilerin başlıklarını sayfada linkler olarak yazmak o sayfanın anlaşılırlığını güçleştirebilir. Bu yüzden benzer konular aynı başlıklar altında gruplandırılmalıdır. Örneğin fakülteler, yüksekokullar, meslek yüksekokulları, enstitüler gibi ayrı ayrı yazmak yerine öncelikle Akademik Birimler diye bir başlık atılabilir, veya önce Birimler diye bir başlık atıp, ardından Akademik Birimler ve İdari Birimler diye ikiye ayrılabilir. Daha sonra fakülteler, yüksekokullar, meslek yüksekokulları ve enstitüler Akademik Birimler adlı başlığın içerisinde yer alabilir.);
• Yeni bir haberin ekranda sunulması (Web sayfasına eklenen en son haberin diğer haberlerden ayrılması ve çarpıcı olması için ya haberin başlığının yanına tarih yazılabilir ya da renkli/hareketli bir simge ile diğerlerinden ayrılabilir.);
• Kolay kullanılabilmesi (Bulmaca gibi hazırlanmış üniversite Web sayfalarının kullanıcılar tarafından fazla beğenilmemektedir.);
• Hızlı olması (Bir Web sayfasında aranan bilgiler ekrana ne kadar hızlı geliyorsa o kadar istenen bilgilere ulaşabilmenin kolay olduğu söylenebilir.);
• Güncel duyurulara yer verilmesi (Web sayfalarının amaçlarından birinin duyuruların en kısa sürede ekonomik olarak çok fazla kişiye ulaştırılması diyebiliriz. O Web sayfasını düzenli olarak takip eden kullanıcılar bu duyurulardan da haberdar olabilir. Ancak Web sayfasında yer alan duyuruların inandırıcı olabilmesi için güncel olması eskiyen haberlerin silinip, yenilerinin eklenmesi gerekmektedir.); ve
• Açılan menülere yer verilmesi (Aranan bilgiye kolay ulaşımı sağlayan yollardan biri sayfada açılan menüler kullanmaktır.).

2. Kullanılan iletişim dilinin sadeliği ve anlaşılabilir olması

• Sade olması (Bir üniversite Web sayfası sade tasarlanmışsa aranan bilgiye daha kolay ulaşılmaktadır.);
• Yazıların anlaşılır olması (Web sayfasında kullanılan yazıların herkes tarafından aynı şekilde anlaşılması, farklı anlamalara yol açmaması  gerekmektedir.); ve
• İngilizce linkine yer verilmesi (Web sayfasındaki bilgilerin dünya çapında yararlı olabilmesi için uluslar arası dil olan İngilizce  ile de sayfaların hazırlanması ve bu sayfaları açmak için gerekli linklerin sayfaya konulması gerekmektedir.).

3. Kullanılan görsel öğelerin sade ve estetik olması

• Açılan menülere yer verilmesi (Açılan menüler kullanıldığında Web sayfaları daha sade ve estetik görünebilir.);
• Ekranda hareket olması (Ekranda ufak tefek hareketli simgeler ile sayfaların daha estetik olması sağlanabilir.);
• Çarpıcı renkler olması (Dikkat çekmek istenen yazıların daha çarpıcı renkler ile yazılması da sayfaların estetik olmasını sağlayabilir.);.  
• Kayan yazıya yer verilmesi (Kayan yazı sayfada bir hareket sağlama açısından yararlı olabilir. Ancak sürekli kayan yazıları okuma zorluğu olabilir. Bunun yerine yazılar kayarken, okunmak istenen yazı üzerine fare/mouse getirildiğinde sabitlenirse daha işlevsel olabilir.);
• Tek ekranda görünmesi  (Bilgileri tek ekranda gruplayan ve bu gruplamayı da açılan menüler ile yapan üniversite Web sayfalarının daha çok beğenilmektedir.); ve 
• Resim olması ((Üniversite Web sayfalarında beğenilen noktalardan biri de resimlerin olmasıdır. Sözü edilen bu resimler, üniversiteyi tanıtıcı resimler olabileceği gibi, öğretim elemanlarının fotoğraflarına ve çevreye ilişkin resimler de olabilir.).

Beğenilmeyen Üniversite Web Sayfalarının Bilgi ve Tasarım Açısından İçerdiği Özellikler

Bir üniversite Web sayfasının öğretim elemanları tarafından hiç beğenilmeyen  özellikleri üç ana tema altında toplanabilir: 1) Eksik ve güncellenmeyen bilgiler; 2) gereksiz olarak sunulan ayrıntılar ve kırık linkler; ve        3) çok sayıda ve düşük nitelikli olarak yer alan hareketli ve hareketsiz görüntüler.

1)   Eksik ve güncellenmeyen bilgiler

• Kütüphane bilgilerinin eksik olması (Web sayfalarında bulunan kütüphane bilgilerinin eksik ve arama işleminin yetersiz olması Web kullanıcılarını yanlış bilgilendirecektir. Ayrıca arama sonucunda bulunsa bile kitabın sadece adının ve raf numarasının kullanıcılar için yeterli olamamaktadır.);
• Duyuruların eksik olması (Üniversite ile ilgili bir duyurunun Web sayfasında yer almaması veya gecikmesi Web kullanıcısını yanlış ve/veya eksik bilgilendireceğinden istenmeyen ve beklenmeyen sorunlara yol açabilir.); 
• Güncellemenin eksik olması (Üniversite Web sayfalarındaki güncelleme eksikliği en çok duyurular ve iletişim bilgilerinde sıkıntıya yol açmaktadır.), ve 
• İletişim bilgilerinin eksik olması (Üniversite Web sayfasında gerekli güncellemeler yapılsa bile, eksik bir bilgiyi içeriyorsa güncellenmesi de eksik olacaktır. Bu yüzden Web sayfalarında telefon ve email adreslerinin bulunması ve sözü edilen bu bilgilerin düzenli kontrol edilmesi söz konusu eksikliği azaltabilir.). 

2) Gereksiz olarak sunulan ayrıntılar ve kırık linkler

• Ayrıntının fazla olması (Yazılar, şekiller, hareketli/hareketsiz resimlerin çok fazla kullanıldığı sayfalar Web kullanıcıları tarafından beğenilmemektedir. Üniversite Web sayfalarında çok fazla ayrıntının olması Web kullanıcıları tarafından beğenilmemektedir.);
• Gazete sayfasına benzemesi (Gazete sayfası gibi hazırlanmış üniversite Web sayfaları kullanıcılar tarafından beğenilmemektedir. Özellikle çok yoğun ve ardı ardına sunulan bilgiler, Web sayfasını okunmaz hale getirmektedir.);
• Düz yazı olması (Sadece düz yazıdan oluşan üniversite Web sayfaları aslında hız bakımından diğerlerinden daha iyidir. Ancak sayfa içerisindeki bir yazının diğerlerinden daha çarpıcı olabilmesi için resim ve grafiksel öğelerle desteklenmesi gerekmektedir.);
• Aynı anda hem İngilizce hem Türkçe ifadelere yer verilmesi (Aynı anda kullanılan İngilizce ve Türkçe ifadeler okuma zorluğu, ve sayfanın anlaşılırlığını azaltmaktadır.);
• Kırık linklerin bulunması (Kırık link olarak ifade edilen linke ilişkin bir sayfanın olmaması veya adının hatalı olması sonucunda sayfanın yüklenememesi Web sayfasının güvenilirliğini azaltmaktadır.);
• Firma sayfasına benzemesi (Ticari bir firma sayfasına benzeyen, içerisinde eğitimle ilgisi hiç olmayan reklamları bulunduran üniversite Web sayfaları o üniversitenin Web sayfasının ziyaretçi sayısını düşürebilmektedir.); 
• Tek ekrana sığmaması (Özellikle ana sayfada iyi gruplama yapılarak bilgilerin tek ekrana sığması aranan bilgiye daha kolay ulaşmayı sağlayabilir.); ve
• Okumanın zor olması (Okuma zorluğu iki sebepten olabilir. Birincisi ekrana bir defada daha çok bilgiyi sığdırmak için yazılar küçültülerek yazılmış olabilir. İkincisi zemin ve yazı birbirine yakın renk tonlarında yazılmış olabilir. Her iki durumda da okuma zorluğu ortaya çıkması yüzünden beğenilmeyen bir nokta olarak kabul edilebilir.).

3. Çok sayıda ve düşük nitelikli olarak yer alan hareketli ve hareketsiz görüntüler

• Çok sade olması (Okuma zorluğu iki sebepten olabilir. Birincisi ekrana bir defada daha çok bilgiyi sığdırmak için yazılar küçültülerek yazılmış olabilir. İkincisi zemin ve yazı birbirine yakın renk tonlarında yazılmış olabilir. Her iki durumda da okuma zorluğu ortaya çıkması yüzünden beğenilmeyen bir nokta olarak kabul edilebilir.);
• Çok fazla renk kullanılması (Web sayfasında çok fazla renk kullanımı gözleri yorabilir. Bunun sonucunda okuma zorluğu ortaya çıkabilir.);c.   
• Resimlerin çok karışık olması (Üniversite Web sayfalarında, grafik tasarım ilke ve kurallarına uyulmadan tasarlanmış ve/veya kullanılan resimler, Web kullanıcılarına yanlış ve farklı bilgiler sunabilir.);
• Resimlerin altında açıklama yapılmaması (Üniversite Web sayfalarında kullanılan linklerin sadece resimlerden oluşması o resmin herkes tarafından farklı bir şekilde anlaşılmasına neden olabilir. Eğer resmin altına açıklayıcı bir yazı bulunursa üniversite Web sayfaları daha etkileyici olabilir.);
• Yavaş olması (Web sayfasında çok fazla resim ve grafiksel öğe kullanılırsa hem sayfa karmaşık görünecek hem de yavaş yüklenecektir. Bir üniversite Web sayfasının yavaş yüklenmesi de beğenilmeyen bir durumdur.); ve
• Duyuru penceresinin otomatik açılması (Üniversite Web sayfası yüklendiğinde otomatik olarak açılan duyuru penceresinin fazla beğenilmediği anlaşılmıştır. Kullanıcılar genellikle otomatik olarak açılan pencereleri hiç okumadan reklamdır düşüncesiyle kapatmaktadırlar. Bu nedenden dolayı duyuru penceresi iletmesi gereken mesajı kullanıcıya sunamadan kapanmaktadır.).